زنان و ترویج فرهنگ ایثار وشهادت
زنان ایران پرچم دار بیداری اسلامی هستند
از مهم ترین دست آوردهای انقلاب اسلامی ایران، بالابردن جایگاه زن و معرفی او به عنوان الگوی موفق به جهانیان بود. دکتر «علی یوسف» استاد دانشگاه لبنان می گوید: «ایران، جایگاه مهمی در افکار عالم دارد؛ لذا تأثیر ادبیات و سیاست ایران در منطقه، تأثیر قابل ملاحظه ای است» (یوسف، 2010، ص250). «سامح عبود» نیز معتقد است: «طبیعی است که ایران نظر قدرت ها را به خود جلب کند، نه فقط حکومت ایران، بلکه حتی کوچک ترین تغییر در رفتار زنان و کودکانش. نیروی قوی ای مانند ایران در خاورمیانه که از هر سو به مناطق مهم متصل است،
کوچک ترین تحرکات فرهنگی اش در منطقه تأثیر می گذارد. حتی ایران بر شاخ آفریقا هم تأثیر می گذارد! تصویر زنان باحجاب ایرانی در مناصب مهم شغلی، فکر زنان منطقه را به خود مشغول می دارد» (عبود، 2009، ص 430). «یسری مصطفی»، زنان را محافظان هویت می نامد و می گوید: «غرب معتقد است حجاب که بر سر زن فرود می آید، دست ظلم و استبداد مرد است که روی مغز و گوش زن را می پوشاند و اجازه ی تفکر را از او سلب می کند» (مصطفی، 2009، ص 7)؛ اما شرکت زنان محجبه ی ایرانی در انقلاب اسلامی همراه با شعور و آگاهی، نشان داد که حجاب هرگز مانع رشد و تعالی زن نیست.
زن ایرانی با حفظ کرامت خود، در مناصب مناسب با شأن خود ظاهر می شود. زن ایرانی، ابزار تبلیغات غربی نمی شود و اجازه نمی دهد با وی مانند کالا برخورد شود. امام خمینی(ره) فرموند: «وقتی غربی ها ادعا می کردند که از حق زن دفاع می کردند، دروغ می گفتند؛ زیرا تا ابتدای قرن بیست، زن اروپایی حق رأی و انتخاب و حتی حق تملک نداشت. در حالی که اسلام تمام این حقوق را به زن داده بود» (الطاهره، 2013، ص 7).
زن ایرانی، رهبر زنان انقلابی
زن ایرانی، رهبر زنان انقلابی جهان است. «انقلاب اسلامی ایران در سال 1979، ابتدای بیداری اسلامی در منطقه ی خاور میانه بود که امروز تأثیرش را در رفتار و افکار دیگر مردم جهان، به ویژه مسلمانان می بینیم» (الطاهره، 2013، ص 8). «شایسته است که زن ایرانی پیش گام علم در دنیا باشد. زن ایرانی در زمینه ی عرفان، علم، فلسفه و... پیش رفت کرده است و الگوی مهمی برای زنان منطقه است» (عبدالمنعم، 2013، ص 43).
بعد از جنگ تحمیلی، زنان ایرانی با علم اندوزی، نقش مهمی در بالابردن سطح آگاهی خانواده و جامعه داشتند. «امام خمینی صدای انقلاب اسلامی را از طریق رسانه ها و در موسم حج به دنیا صادر کرد؛ لذا تصویر زن ایرانی هم به دنیا صادر شد» (عبود، 2009، ص430). با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، زن محجبه ی ایرانی به سرعت پرچم بیداری اسلامی در جهان شد. بیش تر تحلیل گران منصف غربی، معتقدند امام خمینی(ره) هویت زن ایرانی را دوباره بازگرداند و او را در جایگاهی که اسلام بخشیده بود، قرار داد.
در طول هشت سال جنگ تحمیلی نیز، زنان ایرانی با راهی کردن مردان به سمت جبهه ها، هرگونه ناامیدی و دل سردی را از جامعه زدودند و نگذاشتند روحیه ی شهادت طلبی و استقامت در راه خدا، جای خود را به افسردگی و ناامیدی بدهد؛ لذا امروز در میان زنان لبنان و فلسطین، می بینیم که از نثار جان عزیزان خود در راه حق، کوچک ترین تردید و دلهره ای ندارند. امام خمینی فرمودند: «زن معلم جامعه است.» ایشان تأکید کردند که انقلاب به فضل پشتیبانی زنان از مردان پیروز شد.
زنان در هند و پاکستان
دکتر «شیما علی» وی معتقد است: «اوج گیری مشارکت اجتماعی زنان مسلمان ایران و دیگر کشورهای مسلمان منطقه، بر هند اثر داشته است. هرچه سخت گیری بر زنان پوشیده در هند بیش تر می شود و افکار خرافی بیش تر تبلیغ می گردد، به این معنی است که ندای زنان مسلمان ایرانی و عربی بالاتر رفته است» (علی، 2010، ص 10). هرگاه تمایل به حجاب در میان زنان پاکستانی و هندی غیرمسلمان افزایش یابد، بلافاصله خطر اسلام درک شده و مسلمانان تروریست معرفی می شوند. بمب گذاری در مراسم مذهبی پاکستان، به ویژه مراسم ایام محرم و صفر، نشان گر اهمیت مکتب عاشورا و رسالت حضرت زینب(س) است.
به خاطر ادامه ی آمارهای تجاوزهای گروهی آشکار، به زنان و عدم توانایی دولت برای جلوگیری از این دست جنایت ها، زنان هند تصمیم گرفتند تا خود و دختران شان لباس های پوشیده تری استفاده کنند و از حجاب به عنوان یک حامی همراه استفاده کنند. زنان ایرانی محجبه و ملتزم، کم تر برای بیماردلان، فرصت سوء استفاده را فراهم می آورند. وقتی در کشور فرانسه روسری بر سر یک زن احساس خطر است، بلافاصله او را تروریست می خوانند و حضورش را در مجامع عمومی ممنوع می کنند؛ باید به مسئله ی حجاب توجه بیش تری داشت.
اسلام گرایی در ترکیه و مصر
رشد اسلام گرایی ترکیه در کنار عوامل داخلی موجود در این کشور، برگرفته از انقلاب اسلامی ایران است. انتخاب اسامی دینی برای کودکان، نشان دهنده ی تأثیر زنان مسلمان ایران بر مادران ترکیه است. بالابودن آمار تجاوز به زنان ترکیه و هم زمان، روی آوردن به اسلام و پوشش های مناسب تر برای زنان، نشان می دهد امنیت نسبی که حجاب برای زنان ایرانی به ارمغان آورده است، بر ترکیه تأثیر بسزایی داشته است. یکی از برنامه های ماهواره ای ترکیه، در مصاحبه ای اعلام کرد انتخاب نام فاطمه برای دختران، نشانه ی تأثیر از ایران است؛ نام فاطمه برای دختران، باعث تأثیر بر اخلاق و منش آنان می شود. راه یافتن زنان باحجاب به پارلمان ترکیه پس از سال ها، نشان دیگری از تأثیر زنان محجبه ی ایرانی در عرصه ی سیاست است.
تأثیر انقلاب اسلامی بر انقلاب مصر نیز بارز است. زنان مصری با در آغوش گرفتن کودکان خود در تظاهرات شرکت کرده و علیه حکومت مبارک قیام کردند. در میدان التحریر نیز، آنان با کمک به مجروحان، مانند زنان ایرانی در انقلاب عمل کردند. حجاب زنان مصری، نمونه ی دیگری از تأثیر زنان مسلمان ایرانی بود. دکتر «لیلی غانم» در کنفرانسی خبری در قاهره گفت: «زنان مصری، با حجاب در راه پیمایی ها شرکت کنند تا فرصت سوء استفاده برای بیماران، فراهم نشود» (digital. ahram. org ). امروز که با برکناری «محمد مرسی»، بار دیگر زنان مصر، در تظاهرات ها ظاهر شده و برای تحقق اهداف انقلاب تلاش می کنند، نشان می دهد که ایشان، هم چنان در تلاش اند تا ثمره ی انقلاب به دست دشمن نیفتد. چنان که زنان ایرانی نیز، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، آسوده ننشستند و با انواع تهاجمات دشمن مقابله کردند. مقام معظم رهبری نیز در کنفرانسی که به مناسبت بیداری اسلامی برپا شده بود، بر صیانت انقلاب ها در منطقه تا تحقق کامل اهداف، تأکید داشتند (الطاهره، 2013، ص 9).
نقش زن ایرانی در عربستان و افغانستان
انقلاب بحرین و عربستان با حضور زنان آغاز شد. پیش از این زنان سعودی حق هیچ مشارکتی در عرصه ی سیاست نداشتند. از حق رأی و رانندگی نیز محروم بودند. همین محرومیت و حقارت، این سؤال را به ذهن زنان سعودی تداعی می کند که آیا زنان ایران که در عرصه های سیاسی و اجتماعی فعالیت دارند، فاسد هستند؟ آیا اسلام با ظلم به زن، مانع ایجاد فساد در جامعه می شود؟
آرای وهابیت در عربستان هرگز جزو احکام اسلامی نیست. وهابیت، زن را حقیر می شمارد و این حقارت را تحت لوای اسلام می آورد. در حالی که اسلام هرگز زن را کوچک نمی کند. متأسفانه وهابیت تلاش کرده تا در افغانستان نیز، چنین افکاری را رواج دهد. طالبان و گروه القاعده را به وجود آورده تا از تأثیر زن ایرانی در افغانستان جلوگیری کند؛ اما ظلم به زنان افغانی در سایه ی دین، باعث نشد تا زن افغانی از توجه به زن ایرانی بازبماند.
در برنامه ای که به مناسبت هفته ی دوستی زنان ایرانی و افغانی برگزار شد، خانم «مژگان مصطفوی»، معین وزارت امور زنان افغانستان اعلام کرد: «زنان افغانی، باید روی پای خود بایستند و از هر هنری استفاده کنند یا با استفاده از امکانات، خود به تحصیل علم و دانش بپردازند. در حالی که الگوی زنان ایرانی و افغانی حضرت خدیجه است، زن افغانی باید با نظریه ی طالبانی مبارزه کند و از پیش رفت زن ایرانی درس بگیرد» (avapress. com).
زن ایرانی علاوه بر این در موسم حج، با حجاب خود و تبلیغات سازمان حج، به زنان سعودی نشان داد که اسلام از افراط و تفریط بیزار است. هم چنین ثابت کرد که تعالیم دینی نه تنها مانع پیش رفت نیست، بلکه نیرویی محرک به سمت تعالی است.
زنان ایران، و زنان تونس و عراق
در انقلاب تونس نیز وهابیت و سلفی ها بیکار ننشستند و همواره زنان را بر بازگشت به خانه و مطبخ فراخواندند. در یمن نیز، علی عبدالله صالح، مشارکت زنان در تظاهرات را اختلاط حرام نامید و با انواع تهدیدها و شکنجه ها، تلاش کرد تا زنان را عقب براند.
در مورد تأثیر بر زنان عراقی، خانم «ابتهال قاصد الزیدی»، مشاور امور زنان عراق می گوید: «زن ایرانی، در ایران و دنیا نقش و جایگاه خودش را پیدا کرده است.» وی با اشاره به تغییر حکومت عراق و حضور زنان عراقی در جامعه، خواستار انتقال تجربیات و برنامه ها و مدل های ارائه شده در ایران، به ویژه در زمینه ی قانون گذاری و قوانین مربوط به زنان شد. وی توضیح داد که به خاطر شرایط حاکم بر عراق و افزایش آمار زنان سرپرست خانوار، به دلیل جنگ و مشکلات امنیتی، داشتن الگویی مناسب برای زنان عراق، بیش از پیش احساس می شود. اکنون، نهضتی برای حضور زنان در عرصه های مختلف سیاسی از جمله: پارلمان، ادارات و دانشگاه های عراق به وجود آمده است؛ لذا آموزش و ارتقای فرهنگ زن عراقی همانند زن ایرانی، از جمله برنامه های در دست اقدام دولت عراق است. وی معتقد است که زنان عراقی علاوه بر فقر مادی، از فقر آموزشی و فرهنگی نیز رنج می برند. شایسته است که آنان هم، مانند زن ایرانی در عرصه های فرهنگ و آموزش حضور یابند (irna. ir ).
زنان در فلسطین، لیبی، بحرین و لبنان
پیش رفت زنان ایرانی با حجاب کامل در عرصه ی نظامی، بخش دیگری از تأثیر بر منطقه است. زنان با شرکت در تمرینات نظامی، به پیش رفت های قابل توجهی دست یافته اند. همین امر، نیز بر زنان فلسطین و لبنان تأثیر داشته است. حتی زنان سوریه نیز در دفاع از اسلام، وطن و آرمان های مقدس خود، به فراگرفتن اصول نظامی روی آورده اند.
زنان فلسطینی نیز، مانند زنان لبنان با ظلم صهیونیست ها مواجه اند. آنان نیز، مانند زنان بحرین از شکنجه، تجاوز و بایکوت خبری رنج می برند. علاوه بر این، زنان فلسطینی با قاچاق اعضای بدن نیز مواجه هستند؛ اما این مشکلات، هرگز نتوانسته ایشان را از پای درآورد و در برابر صهیونیست ها سست کند. تأثیر زنان ایرانی بر زنان لبنان و فلسطین با تکیه بر الگوبرداری از حضرت زینب d، رمز این مقاومت است.
در لیبی نیز، این زنان بودند که دو روز قبل از شروع انقلاب، با تظاهرات در مقابل زندان بنغازی، خواستار سقوط قذافی شدند؛ سپس این تظاهرات به درگیری مسلحانه و مشارکت دیگر مردم انجامید. «ایمان العبیدی» دختر شجاع لیبیایی با افشای تجاوز نیروهای قذافی به خودش، باعث شد تا زنان لیبی یک صدا خواستار سقوط قذافی شوند. واضح است که انقلاب اسلامی ایران و مشارکت زنان در آن، سهم مهمی در شکستن حصارهای اطراف زنان مسلمان منطقه داشته است. حصارهایی که تحت عنوان دین، اطراف آنان کشیده شده بوده است. فشارها علیه زنان، نشان می دهد که حکومت ها به قدرت حضور زنان واقف اند و می کوشند تا این قدرت را محصور نمایند (البرزی، 2011، ص 4).
تأثیر زن مسلمان ایرانی بر زنان مسلمان بحرین نیز کاملاً مشهود است. زن بحرینی از شکنجه، قتل و تجاوز رنج می برد؛ اما راه مبارزه را ادامه می دهد و خواستار رسیدن به حقوق مشروع اسلامی خود است. حکومت آل خلیفه نیز، خطر حضور زنان را درک کرده و برای خانه نشین کردن آنان، از هیچ اقدامی فروگذار نمی کند. سانسور اخبار انقلاب بحرین نیز، از دیگر مصداق تدابیر حکومت بحرین است. زنان بحرینی و فلسطینی، از شهادت خود، فرزندان و همسران شان، احساس یأس نمی کنند و با عزت و اراده ای استوار در راه مبارزه با دشمن پیش می روند.
برخی تحلیل گران معتقدند که تأثیر زنان ایرانی بر زنان شیعه ی جنوب لبنان، بسیار عمیق است؛ چراکه زنان لبنانی با انواع فرهنگ ها و پوشش ها مواجه اند و یهودیان مقیم لبنان، علاوه بر سیاه نمایی چهره ی ایران و اسلام، با پیش رفته ترین ابزار، سعی در آزاد نشان دادن زن دارند. علاوه بر این، جنوب لبنان همواره در جنگ بوده و با فلسطین و سوریه هم مرز است و روی آوردن به این منطقه، به معنی شرکت در جنگ و ورود در سختی هایی است که دولت لبنان هم در مهار آن، ناتوان است. با این حال، ایران توانسته است با استفاده از مکتب عاشورا، تأثیر بسزایی در این منطقه بر جای گذارد (صالح، 2013، ص 4).
کلام آخر
پس از تلاش های امام خمینی، آیةالله العظمی خامنه ای ـ مد ظله العالی ـ از هر فرصتی برای معرفی زن مسلمان ایرانی استفاده کردند تا جایگاه بالای وی را به جهان بشناسانند؛ در حالی که بر حقوق اساسی وی تأکید دارند و نقش مهم وی در جامعه و خانواده را در نظر می گیرند. دشمن سی وچند سال تلاش کرده است تا چهره ی انقلاب و زن را در ایران سیاه نشان دهد و اکنون نیز می کوشد تا بیداری اسلامی را قیامی سکولار معرفی کند و از هر ابزاری بهره می گیرد تا تأثیر انقلاب اسلامی در منطقه را انکار کند؛ ولی در نهایت می بینیم که ملت ایران مقدمات بیداری اسلامی را در منطقه فراهم آورده و سهم زن ایرانی را در این قضیه مشاهده می کنیم. موج بیداری اسلامی حتی به اروپا هم رسیده و مردم را علیه بی عدالتی و تبعیض نژادی و فاصله ی طبقاتی به خیابان ها کشانده است. امروز هرچه شبکه های ماهواره ای علیه زنان ایران صحبت می کنند، به این معنی است که آنان در کانون توجه عالم قرار گرفته اند. در همین راستا، سایتی عربی در مصاحبه ای اعلام کرد: طی نظرسنجی از زنان مصر، تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر انقلاب مصر، ناچیز بوده است. همین امر نشان می دهد که ندای انقلاب اسلامی ایران و سیمای زن ایرانی، به دورترین نقاط نیز، فرستاده شده است.
جهان امروز معترف است که زن مسلمان ایرانی، نقطه ی عطفی در حقوق انسان و آزادی بیان و فعالیت های سیاسی اجتماعی است. تجربه ای که زنان ایرانی در انقلاب اسلامی داشتند، هم چنان راهنمای بیش تر زنان جهان است. زن ایرانی مسلمان ثابت کرد که در عرصه ی فعالیت اجتماعی مقلد و منفعل نیست، بلکه اثرگذار و حتی گاهی پیش گام نیز هست.
منابع:
1. البرزی، دلال (2011م)؛ النساء الثورة، السیاسة والسلطة. عدد 4.
2. الطاهره (2013م)؛ المرأة الایرانیة الواعیة اصبحت قدوة للنساء الثائرات، العدد 221، تهران: موسسة الفکر الاسلامی.
3. عبدالمنعم، محمد (2013م)؛ ایران الثقافی، العدد 13، بیروت: المرکز الثقافی الایرانی.
4. علی، شیماء (2012م)؛ المراة والانتخابات البرلمانیه 2010، قاهره.
5. عبود، سامح (2009م)؛ «التقریر الایرانی، ایران و الثورة بین العرب و العالم»، قاهره: مرکز المحروسة للنشر و الخدمات الصحفیه و المعلومات.
6. صالح، نازیها (2013م)؛ سیرة المرأة فی الصحوة الإسلامیة فی الماضی و الحاضر المرأة و الصحوة الإسلامیة فی العالم العربی، عدد 219.
7. مصطفی، یسری (2009م)؛ مجلة طیبة، النساء و القومیة، الرقم 13، مصر.
8. یوسف، علی (2010م)؛ الادب الایرانی، الدراسات الادبیة، بیروت: جامعة لبنان.