معلم شهید

معلم شهــــــــــیدمرتضی مطهری

12   اردیبهشت هر سال به سوگ بزرگ مردی می‌نشینیم که چهره اسلام را طهارت بخشید و «مطهری» نام گرفت. مطهری که بود و چه ویژگی‌هایی داشت که او را به این قدر و منزلت رساند مگر نه این است که جوان امروز ما نیاز به الگو دارد.

مطهری، الگویی است که هم‌اکنون نیز حضوری تابنده و گویا دارد. هنوز صدای رسای او در گوش دل پاک مردان طنین می‌اندازد.

درس‌های عاشورایی‌اش در حسینیه‌ها هنوز به گوش می‌رسد و خروش انقلابی‌اش در سرتاسر کشور روشنگر و هدایت‌آفرین است.

او را بهتر بشناسیم:

مرتضی مطهری در سیزدهم بهمن‌ماه سال 1298 هجری شمسی در خانواده ای مذهبی در شهر فریمان خراسان دیده به جهان گشود. پس از گذراندن دروس مکتبی، وارد حوزه علمیه مشهد شد. مدت‌ها بعد نیز وارد حوزه علمیه قم شد و از محضر بزرگان و نام‌آوران حوزه علمیه قم به ویژه حضرات آیات بروجردی، حضرت امام خمینی، علامه سیدمحمدحسین طباطبایی، حاج‌میرزا علی‌آقا شیرازی، محمد حجت، سیدمحمد محقق داماد و... بهره‌ها برد.

استاد مطهری به دلیل آگاهی کامل از مسایل فرهنگی و اجتماعی و نیز مقتضیات زمانه خود بی‌گمان از محدود شیعیان بیدار اوایل انقلاب محسوب می‌شد که قلم و اندیشه‌اش را به عنوان سلاحی در جهت دفاع از اسلام ناب محمدی علیه تمامی دگراندیشان و منافق پیشگان به کار برد. و معتقد بود که بشر امروزی برای رهانیدن خود از گرداب بی‌هویتی وادادگی‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی باید با معارف ناب اسلام آشنا شود. از همین رو که دغدغه‌ اول و آخرش عمل به دستورات اسلام در سطح جامعه بود پس از پیروزی انقلاب اسلامی همدوش با سایر انقلابیون در تبعیت از رهبر و مراد خویش، امام خمینی (ره) در مجاهدتی خستگی‌ناپذیر بود تا آنکه در دوازدهم اردیبهشت‌ماه سال 1358 توسط منافقان کوردل و نهروانیان زمانه خون پاکش را در این مسیر نورانی فدای انقلاب و راه امام و شهیدان کرد تا این روز به عنوان روز معلم نامگذاری شود. عنوان مقدس معلمی برگرفته از اوصاف خداوند متعال است. قرآن کریم می‌فرماید: «علم‌الانسان ما لم یعلم» خداوند متعال به انسان آنچه را نمی‌دانست یاد داد.(علق-5)

همچنین آیات قرآن کریم مهم‌ترین ویژگی انبیاء الهی را تعلیم مردم بیان کرده و آن گرامیان را به عنوان معلمان بشر می‌شناساند و می‌فرماید:

«لقد من‌الله علی‌المومنین اذ بعث فیهم رسولاً من انفسهم یتلوا علیهم آیاته و یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمه و ان کانوا من قبل لفی ضلال مبین (آل عمران-164)

خداوند بر مؤمنان منت نهاد، هنگامی که در میان آن‌ها پیامبری از خودشان برانگیخت که آیات او را بر آن‌ها بخواند و آن‌ها را پاک کند و برایشان کتاب و حکمت بیاموزد هرچند پیش از آن، در گمراهی آشکاری بودند.

ارزش و مقام معلم:

در عظمت و منزلت و مقام معلم همین کافی است که بزرگ‌ترین معلم جهان بشریت حضرت رسول خاتم(ص) به این ویژگی خود افتخار می‌کرد. آن بزرگوار زمانی که با دو گروه در مسجد مواجه شد که گروه اول عبادت می‌کردند و گروه دوم به آموزش علم مشغول بودند، گروه دوم را افضل دانست و فرمود: «انما بعثت معلما: همانا که من به عنوان معلم انسان‌ها مبعوث شده‌ام.

در مقام پاسداشت از تلاش‌های معلمان سخنی بالاتر و زیباتر از کلام مولای متقیان حضرت علی(ع) نمی‌توان یافت که فرمود: «من علمنی حرفا فقد صیرنی عبدا» کسی که به من یک حرف بیاموزد، مرا بنده خودکرده است. البته این شرافت و فضیلت برای معلم زمانی ارزشمند است که بتواند‌ شأن خداوند و پیامبران را در وجود خود محقق سازد و پیوند انسان به هدف متعال خلقت یعنی عبادت را برقرار سازد. لذا در این توصیف، شهید مرتضی مطهری یکی از آن معلمان راستین است که اولاً با نگاه ترکیبی به همه معارف بشری نظر می‌کند و ثانیاً تمامی تلاش‌های علمی و عملی را مقدمه‌ای برای عبادت می‌داند و در این راه به مرحله سوم دینداری راه می‌یابد و با شهادت، عبادت عملی و علمی خود را کامل می‌سازد. تا آنجا که معمار انقلاب اسلامی که خود معلمی بزرگ است همه آثارش را مفید می‌داند و بهره‌برداری از آن‌ها را سفارش می‌کند.

معلمی برتر از شهادت:

حضرت امام جعفر صادق(ع) می‌فرمایند: «هنگامی که روز قیامت شود، خداوند تمام انسان‌ها را جمع می‌کند و چون ترازوی اعمال نهاده شد و خون شهیدان را با مرکب عالمان و معلمان بسنجند، ارزش مرکب آنان بر خون شهیدان فزونی خواهد داشت. این ارزش بدان جهت است که شهیدان در سایه علم و تربیت معلمان و تعلیم شایسته آنان به خدا راه یافته و لیاقت شهادت نصیبشان شده‌ است. در این مسیر بزرگانی گام نهاده‌اند که نامشان بر تارک زمان می‌درخشد. علامه شهید استاد مرتضی مطهری(ره) از همین طایفه مقدس است که در سنگر تعلیم و تعلم به قله رفیع شهادت نیز دست یافت که پیر  جماران در غم فراق او چنین گفت:

شهید بزرگوار و متفکر و فیلسوف و فقیه عالی مقام مرحوم آقای حاج شیخ مرتضی مطهری(قدس سره) که در اسلام‌شناسی و فنون مختلفه اسلام و قرآن کریم کم‌نظیر بود در عمر کوتاه خود اثرات جاویدی به یادگار گذاشت که پرتوی از وجدان بیدار و روح سرشار از عشق به مکتب بود. او با قلمی روان و فکری توانا در تحلیل مسائل اسلامی و توضیح حقایق فلسفی با زبان مردم و بی‌‌قلق و اضطراب به تعلیم و تربیت جامعه پرداخت. آثار قلم و زبان او بی استثناء آموزنده و روان‌بخش است و...

ویژگی‌های معلم شهید:

نخستین ویژگی استاد شهید مبارزه سرسختانه با کجروی‌ها و انحرافات بود که پس از حضرت امام(ره) انحراف و سقوط منافقین را در پیش از انقلاب اسلامی پیش‌بینی کرده بود.

ویژگی دوم مطهری، آشنایی عمیق او با علوم و فنون مختلف اسلام و قرآن کریم بود. او در این وادی، کم‌نظیر بود هنر مطهری بیان پیچیده‌ترین علوم و فنون اسلامی به زبانی ساده، اما در عین حال پخته و استوار است. امروز که آثار او را می‌خوانیم، گویی حرف‌ سالهای دور استاد شهید مطهری همین امروز مصداق دارد و همین امروز نیاز جوان‌های ماست.

ویژگی سوم استاد شهید، طهارت روح و قوت ایمان و قدرت بیان کم‌نظیر او بود. مطهری همان کسی است که با دو بال علم و ایمان در سرتاسر عمر خود حرکت کرد و هیچ‌گاه از مسیر منحرف نشد.

ویژگی چهارم، شهادت بزرگ مردانی چون مطهری همچون زنده بودنشان خود حیات آفرین است.

ویژگی پنجم استاد فرزانه این است که با ترور شخصیت‌های مبارزی چون او، اسلام تأیید می‌شود. نهضت زنده می‌شود و زندگی از سر گرفته خواهد شد. او موجی آفرید که حیات را معنا بخشید. مطهری منشأ خدمات بزرگی در عرصه‌های حیات علمی و اجتماعی بود. به لحاظ علمی، اندیشه‌ها و ایدئولوژی اسلامی را در طول حیات پربرکتش، از طریق درس و سخنرانی و تألیف کتاب ارائه داد و به لحاظ اجتماعی در مبارزه با اندیشه‌های انحرافی سرسختانه عمل کرد.

ویژگی ششم معلم شهید: حضرت امام خمینی (ره) آثار قلم و زبان استاد شهید را بی‌استثناء آموزنده و روانبخش می‌دانند و موعظه و نصایح او را که از قلبی سرشار از ایمان و عقیده نشأت گرفته برای عارف و عامی سودمند می‌خوانند.

ویژگی هفتم استاد فرزانه: مبارزات جانانه او با کمونیست‌ها و منافقین، هنوز هم قوی‌ترین منابع مبارزاتی ما قلمداد می‌شود.

ویژگی هشتم استاد شهید خطرآفرینی مطهری است. آنچه که همیشه ما را تهدید می‌کند توطئه‌های است که دشمن طراحی می‌کند. اندیشه‌های استاد شهید مطهری هم برای دشمنان اسلام خطرآفرین است. امام بزرگوار به این مهم‌ توجه دارند و هشدار می‌دهند «من به دانشجویان و طبقه روشنفکران متعهد توصیه می‌کنم که کتاب‌های این استاد عزیز را نگذارند با دسیسه‌های غیراسلامی فراموش شود.

ای معلم شهید:

در ایام و لحظاتی شهادت تو را پاس می‌داریم که بیش از همه وقت با عنایت به تهاجم فرهنگی دشمنان فقدانت را با تمام وجود احساس می‌کنیم. جای تو را ای معلم شهید در تمامی محافل، مجالس، در دانشگاه و حوزه خالی می‌بینیم، گرچه رفته‌ای، ولی ماندگارترینی، گرچه خاموشی، اما روشن‌ترین فریادی، گرچه غایبی لکن آشکارترین حضوری.

ای درد آشنا، ای زمان‌شناس، ای فرزند زمان، تو که معلم و مؤلف کتاب «انسان کامل» بودی، به راستی خود متجلی یک انسان کامل بودی، از ذات وجودت تکامل تراوش می‌نمود و تو برای همه بودی و همگان را سیراب کردی.

بچه‌هایمان «داستان راستان» تو را می‌خوانند و لذت می‌برند. خواهرانمان «مسئله حجاب» و «حقوق زن» را مطالعه کرده و ارزش انسانی زن مسلمان را درمی‌یابند.

عارفان با تو در گلشن مطهر «نهج‌البلاغه» سیر می‌کنند. علی شناسان کتاب «جاذبه‌ و دافعه علی» را می‌خوانند و جوانان ما نیز به «جهان‌بینی توحیدی» و «توحید» و «نبوت» و «معاد» و «انسان و ایمان» و «انسان و سرنوشت» و... می‌نگرند و درس می‌آموزند.

وقتی دیدگان ما به «جهان‌بینی توحیدی» تو افتاد و دریچه «انسان و ایمان» را به رویمان گشودی و چهره «انسان در قرآن» را به ما نمایاندی از «وحی و نبوت» تو توشه‌ها برگرفتیم و پروازکنان به سوی «زندگی جاوید» شتافتیم و زمینه‌ساز «قیام و انقلاب مهدی(عج)» شدیم و «شهید» دادیم تا اسلام باقی بماند.

 ای مطهری، ای معلم شهید تو به تنهایی «جماعت» بودی و به تنهایی یک «امت». در حیاتت با منطق، دشمنان اسلام را رسوا نمودی و در شهادتت با خون چهره کریه‌شان را رسوا ساختی و سرخی خونت نهال اسلام را شاداب‌تر و سبزتر نمود.

شهادتت مبارک باد.

منابع:

1-    قرآن کریم

2-    پیام امام خمینی(ره) به مناسبت شهادت استاد مطهری

3-    مشعل هدایت/ ویژه روز معلم

4-    جامع‌السعادات ج3 ص112

5-    سنن دارمی ج1 ص 99

6-    زندگی‌نامه‌ استاد شهید مطهری

7-    روزها و رویدادها/ نشر رامین

8-    ویژگی‌های معلم اثربخش و موفق. سایت مفید www.zibgweb.com