امدادگر

 اولین امدادگر زن دوران دفاع مقدس

خانم ایران ترابی

فرزند یدالله  

تولد 1334    

شماره شناسنامه 775   

صادر از تویسرکان

پس از دوره تحصیل ابتدائی و دبیرستان سال سوم امتحانات ثلث سوم شروع نشده بود.

نقش زنان در دفاع مقدس

نقش زنان در دفاع مقدس

زمانى که استکبار جهانى تصور مى‏کرد اغتشاشات داخلى، کودتاهاى بى‏سرانجام، اقدامات تجزیه‏طلبى و شعارهاى توخالى تأثیر خود را نداشته است، تصمیم گرفت ضربه نهایى را به حکومت نوپاى اسلامى وارد نماید. بنابراین از طریق کشور همسایه عراق اندیشه خام خود را عملى ساخت.

البته اولین زمزمه‏هاى جدایى، توسط گروهک وابسته خلق عرب در اوایل پیروزى انقلاب در خوزستان شروع شد که در برخى اوقات به درگیرى مسلحانه رسیده بود.

تجاوز و جنگ عراق 31/6/59 با شکستن دیوار صوتى و بمباران فرودگاههاى تهران، اهواز، آبادان، شهرهاى مرزى، اصفهان و ... شروع شد و درپى آن، انقلاب اسلامى وارد دوران جدیدى شد.

در نتیجه نقش زنان و مردان بخصوص در مناطق مرزى دگرگون پیدا کرد و نقش‏هاى جدیدى ظهور یافت. برخى از فعالیت‏هاى بانوان به راحتى پذیرفته شد و رشد کرد مثل امور پشتیبانى و حمایتى براى تشویق به حضور در میدان جنگ و ... اما با توجه به تفکر حاکم بر اذهان، در آن برهه هیچ سازمانى فکر نمى‏کرد مى‏تواند از توان زنان در اوضاع دیگر نیز استفاده مطلوب ببرد. بنابراین بسیارى از نقش‏ها به صورت خودجوش یکباره ظهور کرد. البته با توجه به اینکه اکثر کارها بدون برنامه‏ریزى صورت مى‏گرفت، ایثار و رشادت و خواست زنان بود که آنها را پیش مى‏برد.

به طور کلى نقش زنان در دفاع مقدس را مى‏توان به شرح زیر دانست:

أ) نقش رزمى - اطلاعاتى

ب) نقش حمایتى - پشتیبانى

ج) امداد و درمان

 

باید اذعان داشت جنگ در شرایطى رخ داد که حتى مردان و بخصوص افراد نظامى آمادگى لازم براى مقابله با تهاجم را نداشتند. باور به عدم شرکت زنان در جنگ تصور جدیدى نبود. با توجه به آسیب‏پذیر بودن بانوان و امکان سوء استفاده‏ها مردان سعى مى‏کردند هر چه بیشتر زنان را از محیط جنگ دور نگه دارند.

مزار بیست دختر ایرانى در اطراف بستان از آسیب‏هایى است که در جنگ گریبانگیر بانوان شد. این دختران متعلق به خانواده‏هاى عرب خوزستان در اطراف دشت آزادگان و بستان بودند.

هیچ کدام از این قبرها نام ندارند و فقط یک تابلو نشان مى‏دهد آنجا محل دفن بیست دختر است که به دست نیروهاى عراقى پس از اذیت و آزار به شهادت رسیده‏اند.

زنان در نقش‏ها

زنان در نقش‏هاى اطلاعاتى در دفاع مقدس

ستون پنجم به شدت در منطقه فعال بود. قبل از آغاز جنگ، بمب‏گذارى‏هاى گروهک‏هاى فدایى، پیکار، خلق عرب و ... که در راستاى حمایت از زمزمه‏هاى جدایى‏خواهى، مقابله با مردم مسلمان و تخلیه شهر صورت گرفته بود برادران سپاهى و بسیجى را هوشیار کرده بود. به گونه‏اى که بسیارى از پایگاههاى فعال توطئه گران را شناسایى کرده بودند. اما با شروع یکباره جنگ نمى‏توانستند وظایف را به خوبى به انجام برسانند. بنابراین از خواهران یارى خواستند.

امداد

نقش امداد و درمان زنان

از شلیک اولین گلوله‏ها به سمت خاک ایران اسلامى، مسئولان بیمارستان‏ها دریافتند که با تعداد کم پرستار و نیرو روبرو هستند، بنابراین به درخواست دختران و زنانى که براى کمک به درمان مجروحان اعلام آمادگى کرده بودند پاسخ مثبت دادند. در بسیارى از بیمارستان‏ها در ابتداى جنگ، زخم‏بندى ساده و تزریق واکسن کزاز تنها اقدام مفید براى زخمیان بود و اقدام به انتقال مجروحان به مناطق دیگر مى‏کردند. دختران به عنوان نیروهاى امدادگر وارد عرصه فعالیت شدند، گرچه در ابتدا حتى دوره نظرى امداد را ندیده بودند.

مینا کمایى، امدادگر آبادانى و خواهر شهید زینب کمایى، مى‏گوید: حدود 20 - 18 نفر دختر در بیمارستان امدادگرى مى‏کردند؛ شب‏ها هم در خوابگاه مى‏خوابیدند.

پشتیبان

نقش حمایتى - پشتیبانى زنان در دفاع از کشور

در جنگ‏ها نوعاً نقش پشتیبانى را به زنان محول مى‏کنند. این مسئله در جنگ‏هاى جهانى نمود بیشترى داشت. در جنگ دوم جهانى عمده کارگران اسلحه‏سازى را زنان تشکیل مى‏دادند. همچنین جهت تشویق سربازان براى شرکت در جنگ، مادر سرباز شهید یا سرباز کشته شده سخنرانى مى‏کرد.

با توجه به اسلامى بودن انقلاب و اعلام جنگ به عنوان نبرد حق و باطل نقش حمایتى - پشتیبانى زنان رنگ و بوى مذهبى و اعتقادى گرفت. زنان این نقش را چون تکلیف دینى به خوبى انجام دادند.

دفاع

نقش رزمى زنان در دفاع مقدس

با توجه به عدم آمادگى براى مقابله با تهاجم، همه دچار سرگشتگى بودند. هر کس هر چه مى‏دانست و مى‏توانست و به ذهنش مى‏رسید به اجرا مى‏رساند، حتى تهیه کوکتل مولوتف براى مقابله با تانک‏هاى مهاجم در مرز شلمچه اولین بار به ذهن زنان رسید.

در روزهاى اولیه جنگ برخى از روستاها و شهرهاى ایران در آستانه سقوط قرار گرفتند مانند قصر شیرین، مهران، بستان، سوسنگرد، نفت‏شهر، هویزه و ... پس از پیام امام خمینى(ره) در روز سوم جنگ، دوم مهرماه 1359، که جنگ ایران و عراق را جنگ بین اسلام و کفر معرفى نمود، کمیته‏هاى خودجوش محلى شروع به فعالیت کردند. حضور افراد در جبهه خرمشهر آگاهانه و متعهدانه بود به طورى که تا 27 مهرماه و على‏رغم فشار شدید دشمن، زنان و مردان پا به پاى هم مى‏جنگیدند.